Poczekalnia dla robotników i emigrantów w Oświęcimiu

Mija tydzień i znów mam okazję zaprezentować kolejny projekt, który odnalazłem niegdyś w zasobach Archiwum Państwowego w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej (sygn. 13/362/528). Poza tym dzisiejszy wpis stanowi najlepszy dowód na to, że warto rozmawiać, aby łącząc fakty dojść do interesujących odkryć. Kilka dni temu dowiedziałem się od mojego krewnego, że brat mojego pradziadka – Stanisław Leśniak – zanim wyjechał do USA w 1911 roku, był tłumaczem pomagającym na dworcu dla robotników i emigrantów, który był zlokalizowany w okolicach obecnego ronda na Niwie w Oświęcimiu. Kolejna rozmowa z kolekcjonerem Łukaszem Szymańskim doprowadziła mnie do zdjęć tego budynku opublikowanych w czasopiśmie „Nowości Illustrowane” (nr 13 z 30.03.1907 r., LINK). Gdy je zobaczyłem pomyślałem sobie: „przecież gdzieś już go wcześniej widziałem”. Bingo. Odnalezione niegdyś plany obiektu, którego nie potrafiłem w żaden sposób umiejscowić w przestrzeni Oświęcimia, okazały się dotyczyć dworca/poczekalni IV klasy dla robotników i emigrantów. Projekt powstał w lutym 1906 roku. Budowa przebiegła dość szybko – w ciągu roku wszystko było gotowe. Poczekalnia miała 36 m długości, prawie 13 m szerokości i ponad 7 m wysokości. Ściany wykonano z cegły, a dach pokryto papą. W środku znajdowały się ławki dla oczekujących na podróż, kasa, punkt odprawy celnej i co ciekawe, bufet. W pobliżu powstał również punkt biura pracy powiatu bialskiego oraz specjalne schronisko z darmowym miejscem noclegowym dla robotników i punktem gastronomicznym serwującym potrawy „po kosztach”. Na koniec dodam, że w samym tylko 1906 roku przez Oświęcim wyjechało do Prus aż 73560 robotników, a nazwa „poczekalnia IV klasy” wzięła się faktu, iż wówczas na pruskich kolejach, robotnicy podróżowali właśnie IV klasą.

Poniżej przedstawiam całość projektu, wraz z wycinkami poszczególnych części oraz zdjęcia z „Nowości Illustrowanych”.